GENSED'ten itiraz: Lisanssız Santrallerde 1 MW Üzerinde Güç ve Enerji Verilmesi

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED), lisanssız GES yatırımcılarının korkulu rüyası olan 1 mwe üzerinde güç ve enerji verilmesi durumunda karşılaşılan bu konu hakkında GENSED, aşağıdaki metni hazırlayarak EPDK’ya yolladı. 

Konu: 24.06.2017 tarih ve 30106 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna ait 22.06.2017 tarih ve 7150-3 nolu Kurul Kararına itiraz ve yapılan İdari İşlemin değiştirilmesi/düzeltilmesi talebidir.

24.06.2017 tarih ve 30106 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna ait 22.06.2017 tarih ve 7150-3 nolu Kurul Kararında; “01.07.2017 tarihinden itibaren başlamak üzere, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik’in 5’inci maddesinin (c) bendi kapsamındaki, Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunda yer alan kurulu gücün ve 1 MW’ın üzerinde geçici kabulü tamamlanarak işletmeye geçen lisanssız üretim tesislerinden, sisteme 1 MW’ın üzerinde güç ve enerji verildiğinin tespiti halinde ilgili aya ilişkin üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından sisteme verilmiş olarak kabul edileceği, bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmayacağı ve bu kapsamda ilgili ayda sisteme verilen enerjinin tamamının YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınacağı” belirtilmiştir.

Bu Kurul Kararı sonrası, ilgili Kurul Kararı doğrultusunda, Dağıtım Şirketleri tarafından sisteme 1 MW’ın üzerinde güç ve enerji verilip verilmediğinin tespiti amacıyla yapılan kontrollerde, değerlendirmenin “anlık” olarak yapılması sebebiyle”, çok sayıda Güneş Enerji Santralinin ürettiği elektrik görevli tedarik şirketi tarafından sisteme verilmiş olarak kabul edilmiş olup, sisteme verilen elektrik ile ilgili olarak sözkonusu Santral Sahiplerine ödeme yapılmadığı tespit edilmiştir. ANCAK;

Sisteme 1 MW’ın üzerinde güç ve enerji verilip verilmediğinin tespiti amacıyla yapılan kontrollerde, değerlendirme yaparken aşağıdaki hususların dikkate alınması gereklidir;

– Güneş Enerjisi Santrallerinde eviriciler, bağlantı anlaşmasında belirtilen kurulu güç seviyesine limitlendiği halde, hava şartları ve şebeke kaynaklı etkilerden dolayı tespit edilen limit güç seviyesini yakalamada milisaniyeler mertebesinde gecikme yaşayabilmekte, bu gecikme anlarında eviriciler nedeniyle, şebekeye milisaniyeler içerisinde limit değerin %1-%2 üzerinde güç verilebilmekte, bu durum evirici elektronik sisteminin kaynaktaki ani değişimlere tepkisindeki teknolojik kısıtlar dahilinde gerçekleşmektedir.

– Ayrıca; faturalamaya esas EDAŞ sayaçlarının “standartlar dahilindeki ölçüm/hata payları ve hassasiyetleri”, sayaçta gerçekleşen üretimden farklı değerlerin görülmesine sebep olmaktadır. Örneğin EDAŞ’lar tarafından oldukça yaygın kullanılan 1575 akım/gerilim trafosu oranı bulunan sayaçlar, 999.3375 kW ve üstünü, 1000.125 kW değerine yuvarlama yaparak göstermekte ve hatta, hata payı dahilinde 1002 kW olabileceğini göstermektedir. Bu durumda gerçekte güç aşımı olmamasına rağmen, Güneş Enerjisi Santralleri sayaçların yuvarlama yapması sonucu “güç aşımı yapılmış” olarak kabul edilmektedir.

Bahsedilen bu nedenlerle; herhangi bir suiistimal amacı gütmeyen ve doğru şekilde limitleme yapmış olan birçok Güneş Enerji Santralinin maksimum anlık güç değeri Temmuz ayında 1020 kW, 1003 kW, 1001 kW ve hatta 1000.125 kW gibi değerlere ulaşmıştır.

Güneş Enerji Santrali Sahiplerinin ciddi bir kısmı, eviricilerini 5, 10 veya 15 dakikalık ortalama değerler üzerinden izledikleri için yukarıda bahsedilen milisaniyelik pikleri görememektedir. Bu Santral Sahipleri, eviricilerinde tespit ettikleri limitler dahilinde ve bağlantı anlaşması kapsamında üretim gerçekleştirmelerine rağmen, EDAŞ mülkiyetindeki mühürlü kısımda bulunan sayaçlarda demant değeri olarak kaydolan bu pikler sebebiyle aylık gelirlerinden mahrum kalmaktadırlar.

Ayrıca, “Her takvim yılında; üreticinin sisteme verdiği gücün anlaşma gücünü aşması halinde, sisteme verilen gücün anlaşma gücünü aştığı değerlerin en yükseği dikkate alınarak, ilk aşımın gerçekleştiği aydan itibaren ilgili takvim yılı sonu veya ilgili takvim yılı sonundan önce ise bu anlaşmanın yürürlükte olduğu dönem sonuna kadar ceza uygulanır. Bu ceza, anlaşma gücünü aşan kısım için (kW), ilgili takvim yılının en yüksek Sistem Kullanım Fiyatı üzerinden hesaplanan bedelin dört misli olarak hesaplanır. Anlaşma gücü üzerinde sisteme verilen enerji miktarı, destek ödemesi hesabında dikkate alınmaz.” Şeklindeki yaptırımın uygulanması sorunun çözümü için yeterlidir.

Sonuç olarak Güneş Enerji Santrali Sahibi Lisanssız Elektrik Üreticilerinin gerekli ayarlamaları ve düzeltmeleri yapabilmesi ve mağduriyetlerinin giderilmesi ayrıca piyasada sağlıklı bir denetim yapılabilmesi için GENSED olarak TALEBİMİZ;

Yukarıda arz ve izah ettiğimiz nedenlerle itirazımızın kabulü ile, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna ait 22.06.2017 tarih ve 7150-3 nolu Kurul Kararının

a) 24.06.2017 tarih ve 30106 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna ait 22.06.2017 tarih ve 7150-3 nolu Kurul Kararının, 1 Ekim 2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere uygulanması;

b) Güç aşımlarının “anlık” bazda değendirme yapılırken, bağlantı anlaşması çağrı mektubunda yer alan kurulu güc üzerine evirici ve sayaçlar için toplamda %2,5 “TEKNOLOJİK TOLERANS DEĞERİ” eklenmesi yönünde revize edilmesi/düzeltilmesidir.

Saygılarımızla.

Özlem Döğerlioğlu Işıksungur
Başkan Yardımcısı
Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED)